Stress kan zich door meerdere oorzaken voordoen. De meest voorkomende redenen bij katten zijn andere katten of huisdieren, dan wel in huis dan wel buitenshuis. Of het contact met onbekende mensen. Ook de geboorte van een baby kan de nodige stress bij een kat veroorzaken. Dit allemaal is natuurlijk afhankelijk van de hoeveelheid stress die het dier zelf aankan en wat het dier als stress ervaart. Stress kan op meerdere manieren geuit worden door een kat. Enkele voorbeelden van uitingen van stress zijn het sproeien van urine (bij zowel poezen als katers), veel likken of krabben, agressief gedrag (blazen, uithalen), zichzelf verstoppen en weinig laten zien, verwijde pupillen, onrust en erg schrikachtig etc.

Uiteindelijk kan langdurige stress het risico op ziekte en aandoeningen verhogen doordat o.a. de weerstand van de kat minder goed functioneert. Katteneigenaren willen bovenstaande gedragingen graag behandelen, maar meestal niet met psychotrope medicijnen, welke een invloed hebben op de geestelijke gesteldheid van het dier. Als er een middel verkrijgbaar zou zijn welke niet farmaceutisch is, zouden katteneigenaren dit mogelijk eerder gebruiken.

Gezondheidseffecten van langdurige stress

De meest schadelijke effecten van stress zijn afkomstig van langdurige uitscheiding van cortisol geproduceerd door de bijnier. De effecten van dit hormoon zijn het verhogen van de bloeddruk wat kan leiden tot hartaanvallen en beroertes, beschadigen van spierweefsel, diabetes, onvruchtbaarheid, geremde groei, afgeremde ontstekingsreacties waardoor het lichaam eventuele verwondingen moeilijk kan herstellen, onderdrukking van het immuunsysteem en zelfs hersenschade met alle gevolgen van dien.

Specifiek bij katten is het bekend dat stress een grote rol kan spelen bij Feline Idiopatische Cystitis (FIC), wat een blaasontsteking is bij de kat zonder duidelijk bekende oorzaak. Dit komt mogelijk ook door de hormonen die het lichaam uitscheidt bij stress. Daarnaast als de kat stress heeft, heeft het mogelijk ook verminderde eetlust wat weer kan leiden tot leververvetting. Allemaal redenen om, als stress niet voorkomen kan worden, het dier te ondersteunen waar mogelijk.

Stressmix petfood 1%

Twilmij heeft speciaal voor honden en katten een premix ontwikkeld welke dient om het dier te ondersteunen tijdens zowel chronische stress als tijdelijke stress (bv. vuurwerk of een bezoekje aan de dierenarts). In dit premix zit een melkeiwithydrolysaat, tryptofaan en Vitamine C. Het melkeiwithydrolysaat is vastgelegd dat deze goed is voor de gemoedstoestand van het dier. Tryptofaan is een voorloper van de neurotransmitter serotonine welke ook een belangrijke rol speelt bij de gemoedstoestand van het dier. Vitamine C, speelt ook een belangrijke rol bij stress, namelijk in de aanmaak van het stresshormoon cortisol. Daarnaast blijkt dat het lichaam meer vitamine C gebruikt tijdens een stresssituatie. Door de daling in vitamine C daalt ook de weerstand van het dier. Het combineert de positieve eigenschappen van het zuiveleiwit, vitamine C en tryptofaan. Hieronder zullen de verschillende componenten uit deze premix besproken worden.

De werking van het melkeiwithydrolysaat

Van koeienmelk wordt van oudsher gedacht dat dit een natuurlijk kalmerende effect heeft. Dit wordt toegeschreven aan sommige peptides die in melk voorkomen. Deze peptides kunnen zich koppelen aan een segment van de GABA-receptor waardoor het een inhiberende werking kan uitoefenen op neuronen in de hersenen en daardoor een kalmerende werking heeft. Normaal gesproken wordt dit effect uitgeoefend in het lichaam door GABA. GABA is een stofje, geproduceerd van glutaminezuur met behulp van een enzym, welke een remmende werking heeft in de hersenen. Lagere werking van GABA resulteert in angst, geïrriteerdheid, slapeloosheid of zelfs epileptische aanvallen.

Studies (Beata et al., 2007a; Landsberg et al., 2017; Beata et al., 2007b) suggereren dat melkeiwithydrolysaat een ondersteunende rol kan bieden bij katten met angst en/of stress waarbij het stress en angst gedragingen verminderde of net zo effectief bleek te zijn als een medicijn gebruikt als positieve controle (selegiline). Daarnaast is het een natuurlijk product welke verkregen wordt uit melk en heeft het geen bekende bijwerkingen zoals medicijnen kunnen hebben. Als laatste heeft het een GRAS (generally recognized as safe) status gekregen door de FDA en is het dus veilig in gebruik.

De werking van tryptofaan

Tryptofaan wordt in het lichaam omgezet in serotonine onder invloed van twee enzymen (zie afbeelding 1). Serotonine speelt o.a. een rol in de regulatie van de gemoedstoestand (stemming, zelfvertrouwen), eten, slapen en de regulatie van pijn. Delgado et al. (1990) heeft gekeken naar de rol van serotonine bij depressie waarbij ze tryptofaan opname helemaal geminimaliseerd hebben in het dieet van patiënten met een depressie welke daar medicijnen voor namen. Het effect was dat er een erg laag tryptofaan niveau gevonden werd in het bloed en in de hersenen. De meeste patiënten vielen weer terug in een depressie en herstelden weer wanneer ze weer tryptofaan opnamen via hun voeding. In honden is waargenomen dat een hoge toediening van tryptofaan een effect kan hebben op het gedrag van het dier zoals verminderde agressie (DeNapoli et al., 2000). Deze bevindingen suggereren dat tryptofaan een bijdrage kan leveren aan het stabiel houden van de gemoedstoestand van het dier en dat een tryptofaan te kort voorkomen moet worden.

Afbeelding 1: Biosynthese van serotonine (bron: Blaustein et al. 2003)

De werking van vitamine C

Vitamine C kan bescherming bieden tegen vrije radicalen in het lichaam en daarbij gaat het schade tegen aan cellen. Daarnaast stimuleert vitamine C de fagocyterende werking van leukocyten en het speelt een rol in het immuun systeem. Vitamine C is ook betrokken bij de synthese en activatie van verschillende hormonen. Zo is vitamine C ook betrokken bij de activatie van hormonen welke uitgescheden worden bij stress waardoor er een hoger verbruik is van vitamine C tijdens een stresssituatie. Dit verbruik is zo hoog, dat de synthese van vitamine C in de lever de behoefte niet meer aan kan. Door de daling in vitamine C, daalt ook de weerstand van het dier. Daarom is het aan te bevelen om tijdens stress, extra vitamine C te verstrekken aan het dier.